باورها و آداب قدیمی اهالی یافت‌آباد هنگام خشکسالی | آش باران و مراسم چمچه خاتون چه بود؟ | خدا خداجون بارون کن
تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۸۷۷۷۸
همشهری‌آنلاین - ثریا روزبهانی: اهالی قدیمی منطقه اصولاً برای چشمه، قنات و رود احترام خاصی قائل بودند و اگر هم خشکسالی می‌شد و خاک زمینشان از خشکی ترک می‌خورد طی مراسمی طلب باران می‌کردند. روایت طلب باران داستان جالبی است که خواندن آن خالی از لطف نیست.
مراسم چمچه خاتون وقتی مدتی باران نمی‌بارید و احتمال خطر کم‌آبی مزارع و باغات را تهدید می‌کرد، شماری از خانواده‌ها جمع شده، بچه‌های خود را برای برگزاری مراسم چمچه خاتون آماده می‌کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
چمچه خاتون نه ایستیر
الله‌دن یاغیش ایستیر
اَلی قالیب خمیـرده
بیرجه قاشق سو ایستیر
معنی این ترانه این است که «چمچه خاتون‌چی می‌خواد؛ از خدا باران می‌خواد؛ دستش مونده تو خمیر؛ به‌اندازه یک قاشق آب می‌خواد». هنگامی که بچه‌ها جلو خانه‌ای می‌رسیدند و این ترانه را می‌خواندند، اهالی خانه در را باز کرده و با کاسه یا پارچ و یا هر وسیله دیگری روی عروسک و بچه‌ها آب می‌پاشیدند و خنده بچه‌ها و کسانی که آنان را می‌دیدند بلند می‌شد و بچه‌ها با لباس‌های خیس راه افتاده خود را به جلوی خانه دیگری می‌رساندند و دوباره همان ترانه را با صدای بلند می‌خواندند و اهل خانه آب بر آنان می‌پاشیدند. این ترانه را جلوی در بیشتر منازل می‌خواندند و رسم رایج نیز آب پاشیدن بر روی عروسک و بچه‌ها بود.
قصه‌های خواندنی را اینجا دنبال کنید
آش بارانهنگامی که با نیامدن باران احتمال آسیب به مزارع و باغات قوت می‌گرفت. زنان یافت‌آباد دست به کار شده و به فکر پختن آش باران می‌افتادند. وقتی تصمیم قطعی می‌شد به اتفاق نظر، حیاط یکی از خانه‌های نزدیک به مسجد بساط آش را برپا می‌کردند. سپس هر یک از زنان روستا، به‌اندازه وُسع خانواده خود، بخشی از ملزومات پختن آش را تهیه می‌کرد. کسانی هم که توان مالی خوبی نداشتند وظیفه تهیه ظروف به عهده آن‌ها گذاشته می‌شد. با پخته شدن آش، دعای باران را می‌خواندند و آن‌گاه آش باران خورده می‌شد.
نماز و دعای باراناین نماز بیرون از روستا، در مکانی که عالم و روحانی تشخیص می‌داد خوانده می‌شد. قدیمی‌های یافت‌آباد به خاطر دارند که از سال‌های ١٣٠٠ شمسی به بعد فقط چند بار نماز باران در یافت‌آباد برای خشکسالی خوانده شده است. در زمانی که نیامدن باران مردم را نگران می‌کرد، اشعاری ساده و بی‌پیرایه به زبان فارسی یا آذری توسط زنان یافت‌آباد زمزمه می‌شد که عموماً با انجام کارهای روزانه همچون شیر دوشی گوسفندان، نظافت خانه، پختن نان و آماده کردن غذای اهل منزل همراه بود. این اشعار اکنون از خاطره‌ها رفته و به فراموشی سپرده شده است.
تانری بیزه لطف ایله
یاغیشده یوخ، وار ایله
قوجه‌لره عمور ور
جوان‌لری شاد ایله
بیز بنده…یوخ، گنهکار
اوشاقلارا رحم ایله
این اشعار را زنان یافت‌آباد همراه با انجام کارهای روزانه زمزمه می‌کردند و به این معنی است که خدایا به ما لطف کن؛ باران نیست، هوا را بارانی کن؛ به پیران عمر طولانی بده؛ جوانان را شاد کن؛ ما بندگان گنهکاری هستیم اما تو به کودکان ما رحم کن و یا این ترانه ساده که کودکان در بازی‌های کودکانه خود می‌خوانده‌اند:
خدا خداجون بارون کن
بارون بی‌پـایون کن
آب، رو زمین روون کن
درختـارو جوون کن
بهار اومده شنگه نیست
قزیاغی و پونه نیست
*منتشرشده در همشهری محله، منطقه ۱۸؛ ۳۱ فروردین ۱۳۹۳
کد خبر 735702 برچسب‌ها همشهری محلهمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: همشهری محله چمچه خاتون آش باران بچه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۸۷۷۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بارش باران سیل آسا به زمین‌های کشاورزی روستای عباس آباد خسارت زد + تصاویر
بارش های سیل آسای اخیر به زمین های حاصلخیز کشاورزی در روستای عباس آباد از توابع شهرستان مینودشت استان گلستان خسارت زد. به گفته شهروند خبرنگار ما یکی از دلایل این خسارات نامساعد بودن بستر رودخانه نرماب است که هر ساله به خاطر لایروبی نشدن برای کشاورزان در حوزه کشت گندم، چغندر، نخود فرنگی و دیگر محصولات مشکل ساز شده است.
شهروند خبرنگار ما با ارسال تصاویر از مسولان درخواست رسیدگی کرد.
منبع: جمال سرحدی - گلستان
باشگاه خبرنگاران جوان شهروند خبرنگار شهروند خبرنگار
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»